1. BALKON VE KONSOL ÇIKMALARDA ISI YALITIMI

• Katlar arası döşeme betonu alınları, balkon ve konsol çıkmalar, betonarme

döşemelerin kenar bitişlerindeki kirişler, dış hava ile temas eden duvar birleşimleri ve

özellikle balkonlar çözülmesi en zor ısı yalıtım detaylarını oluşturur. Eğer sandviç

duvar yalıtımı yapılıyorsa ısı yalıtımı, döşeme alınları ve kirişlerin dışından sürekli

olarak devam etmelidir. Geniş kirişler duvar içine doğru değil, bina içine doğru çıkıntı

yapmalıdır. Böylece sandviç duvar içinde bulunan ısı yalıtımı kiriş altında kesilmeden

tüm cephe boyunca devam edecektir.

• İçten ısı yalıtımı yerine dıştan yalıtım tercih edilmelidir. Böylece ısı yalıtımı

sürekliliği sağlanacaktır. Eğer döşeme betonu, balkon döşemesi olarak devam

ediyorsa, balkon döşemesine kadar dıştan getirilen ısı yalıtımı, balkon döşemesi

altına en az 60 cm. döndürülmelidir. Duvarlarda içten ısı yalıtımı yapılıyorsa, döşeme

alınları, kiriş vb. yapı elemanları mutlaka dışarıdan ısı yalıtımı yapılarak ısı köprüleri

engellenmelidir.

• Kapalı çıkmalarda dış duvar ve döşeme yalıtımı sürekli olmalıdır. Dıştan duvar

yalıtımı yapılıyorsa, ısı yalıtımı kiriş ve döşeme altına döndürülerek süreklilik

sağlanmalıdır. İçten duvar yalıtımı yapılıyorsa, döşemede de içten yalıtım yapılarak,

ısı yalıtımının sürekliliği sağlanmalıdır.

• Ara kat döşeme betonu ve balkonlarda, tavan ve duvar birleşimlerinde, içten buhar

kesici kullanılarak, nemli havanın soğuk yüzeylere ulaşması ve böylece oluşabilecek

yoğuşma ve küflenme önlenmelidir.

• Zemin etüdü ve zemindeki su durumu (zemin rutubeti, basınç yapmayan sızma su

ve basınçlı su) incelendikten sonra kullanılacak ısı ve su yalıtım malzemelerinin

seçimi ve dizilişi yapılmalıdır.

2.) Yalıtımın Kalınlığı

Isı Yalıtım uygulamalarında yalıtım kalınlığı TS 825 standardına göre

hesaplanacaktır. Bu hesaplama yapılırken dikkat edilmesi gereken hususlar aşağıda

verilmektedir.

a.) Uygulama yapılacak detaydaki yapı bileşenleri içten dışa doğru hesaba

girilecektir.

b.) Döşeme detayında yer alan malzemelere ilişkin ısı iletkenlik değeri (λ)TS 825

standardının EK E bölümünden alınacaktır.

c.) Malzemelere ilişkin kalınlık bilgisi hesaplamaya metre (m) cinsinden dâhil

edilecektir.

d.) Detayın ısı iletkenlik değeri(R) detayda kullanılan her bir malzeme için

kalınlığın ısıl iletkenlik değerine bölünmesi ile bulunacak ve detaydaki tüm R

değerleri toplanacaktır.

e.) Detayın toplam ısıl direnç değeri (R) tersi alınarak ısı geçirgenlik katsayısı (U)

değeri hesaplanacaktır. U=1/R toplam

f.) Yüzeysel ısı iletim dirençleri hazırlanan formlarda verilmektedir.

Yukarıda verilen ifadelere uygun olarak yapılmış bir örnek aşağıda verilmektedir.

DUVARLARDA ISI YALITIMI

Tablo 1. Örnek U Değeri Hesabı

U Değeri Hesabı:

Yapı Elemanları Yapı

Elemanı

Kalınlığı

d (m)

Isıl İletkenlik

Hesap Değeri

λ (W/mK)

Isı iletkenlik

Direnci

(R=d/ λ)

R (m2K/W)

1/αi Yüzeysel Isıl İletim Katsayısı (iç) ---------- --------- 0,130

İÇ SIVA 0,02 0,70 0,029

BETONARME DÖŞEME 0,12 2,50 0,048

DIŞ SIVA 0,03 1,60 0,019

ISI YALITIM 0,06 0,035 1,714

ISI YALITIM SIVASI 0,008 0,35 0,040

AÇIK GEÇİT ÜZERİ

VE BALKON

1/αd Yüzeysel Isıl İletim Katsayısı (dış) ---------- --------- 0,040

Toplam R: 1,980

U (1/R): 0,505

3.Uygunluk Değerlendirme

TS 825 standardına göre yapılan hesaplamalarda bulunan uygulama kalınlıklarının

yeterlilikleri farklı iklim bölgelerindeki U değerleri ile mukayese edilerek

belirlenecektir. Buna göre hesaplanan U değerlerinin karşılaştırmalarının yapılacağı

U duvar değerleri tablosu aşağıdaki gibidir.

Tablo2. İklim Bölgeleri U duvar Değeri

İklim Bölgesi U taban Değeri

1. İklim Bölgesi 0,70

2. İklim Bölgesi 0,60

3. İklim Bölgesi 0,45

4. İklim Bölgesi 0,40

İklim bölgelerine göre illerimizin durumunu gösteren Ek A tablosu aşağıda

verilmektedir.

ÇATILARDA ISI YALITIMI

1. Çatı Arası Kullanılan Kırma Çatılarda Mertek Seviyesinde Isı Yalıtımı

1- Çatı örtüsü

2- Nefes alan su yalıtım örtüsü

3- Çatı tahtası

4- Havalandırılan çatı arası boşluğu

5- Isı yalıtımı

6- Buhar dengeleyici

7- Tavan sıvası

1.1 Ahşap Kırma Çatı Uygulamaları

a - Mertek altına alçı plaka kaplı kompozit ısı yalıtım levhaları ile ısı yalıtımı yapılması

Alçı plaka kaplı ısı yalıtım levhaları uygun bir testere ile kesilerek montaja hazır hale getirilir ve mertek altlarına oturtularak özel vidalar yardımıyla merteklere tespit edilir. Alçı plaka kaplı ısı yalıtım levhaları birleşim yerlerine sıva filesi yapıştırılarak yüzey üzerine alçı sıva uygulanır. Eğer son kat alçı sıva üzerine boya yapılacaksa, alçı sıva üzerine ince bir saten alçı uygulanmasının yapılması önerilir

b- Mertek arasına şilte formunda mineral yünler ile ısı yalıtımı

Mertek arasında kullanılan şiltelerin bir yüzü Alüminyum folyo kaplıdır ve folyo kenarlarında 5 cm’lik tespit payı bulunmaktadır. Şilteler kullanılan çatı aralarında, şilte genişliğinde aralıklı döşenmiş mertekler arasına Alimünyum folyolu yüzey sıcak tarafa bakacak şekilde yerleştirilir. Daha sonra şiltenin folyolu yüzeyinin her iki kenarında bulunan 5 cm’lik tespit payları merteklere çivilenir veya zımbalanır. Alçı plaka veya lambri vb. tavan kaplama malzemeleri ile uygulama tamamlanır.

c- Mertek üzerine polistiren köpükler ile ısı yalıtımı yapılması c.1- Çatı tahtasız uygulama

Kullanılacak ısı yalıtım levhası ile aynı kalınlıkta bitiş çıtası, saçak boyunca mertek uçlarına çivi veya vida ile sabitlenir. Yalıtım levhaları, bitiş çıtasından başlayarak mahyaya doğru merteklerin üzerine, merteklere dik yönde yerleştirilir. Levhaların binilerinin tam oturması ve/veya arada boşluk kalmaması sağlandıktan sonra baskı çıtaları, ısı yalıtım levhasının üzerinden merteklere çakılır. Baskı çıtaları, ısı yalıtımı katmanı üzerinde bir havalandırma boşluğu meydana getirirler. Sağlıklı havalandırma koşullarının sağlanması için baskı çıtaları en az 4 cm kalınlıkta olmalıdır.

Nefes alan su yalıtım örtüleri saçak seviyesinden mahyaya doğru birbiri üzerine bindirilerek uygulanır. Baskı çıtalarına dik yönde kiremit tespit çıtaları, baskı çıtaları üzerine çivilenir. Kiremit çıtalarının üzerine kiremitler tutturularak uygulama tamamlanır. Aynı uygulama baskı çıtalarına OSB levhalarının tespit edilmesi ve üzerine (shingle altı su yalıtım örtüsü ile birlikte) shingle montajı ile tamamlanabilir.

ÇATILARDA ISI YALITIMI

c.2- Çatı tahtalı uygulama

Kullanılacak ısı yalıtım levhası ile aynı kalınlıkta bitiş çıtası, saçak boyunca mertek uçlarına çivi veya vida ile sabitlenir. Su yalıtım örtüsü, ısı yalıtım levhasının altında veya üstüne uygulanabilir.

Su yalıtım örtülerinin, ısı yalıtımının üzerinde yer alması durumunda; ısı yalıtım levhaları, bitiş çıtasından başlayarak mahyaya doğru çatı tahtası veya OSB üzerine, merteklere dik yönde yerleştirilir. Levhaların binilerinin tam oturması ve/veya arada boşluk kalmaması sağlandıktan sonra baskı çıtaları, ısı yalıtım levhasının üzerinden merteklere çakılır. Baskı çıtaları, ısı yalıtımı katmanı üzerinde bir havalandırma boşluğu meydana getirirler. Sağlıklı havalandırma koşullarının sağlanması için baskı çıtaları en az 4 cm kalınlıkta olmalıdır.

Nefes alan su yalıtım örtüleri saçak seviyesinden mahyaya doğru birbiri üzerine bindirilerek uygulanır. Baskı çıtalarına dik yönde kiremit tespit çıtaları, baskı çıtaları üzerine çivilenir. Kiremit çıtalarının üzerine kiremitler tutturularak uygulama tamamlanır.

Su yalıtım örtülerinin, ısı yalıtımının altında olması durumunda ise; su yalıtım örtüleri çatı tahtası veya OSB üzerine uygulanır. Burada su yalıtım örtüleri aynı zamanda buhar kesici görevi görürler. Isı yalıtım levhaları bitiş çıtasından başlayarak mahyaya doğru su yalıtımı yapılmış çatı tahtası veya OSB üzerine, merteklere dik yönde şaşırtmalı ve boşluksuz olarak yerleştirilir. Isı yalıtım levhaları; baskı çıtaları yardımıyla, çatı tahtası ve merteklere özel tespit elemanları ile tutturulur. Sağlıklı havalandırma koşullarının sağlanması için baskı çıtalarının kalınlığı en az 4 cm olmalıdır. Baskı çıtalarına dik yönde kiremit tespit çıtaları, baskı çıtaları üzerine çivilenir. Kiremit çıtalarının üzerine kiremitler tutturularak uygulama tamamlanır. Aynı uygulama baskı çıtalarına OSB levhalarının tespit edilmesi ve üzerine (shingle altı su yalıtım örtüsü ile birlikte) shingle montajı ile tamamlanabilir.

1.2 Betonarme Kırma Çatı Uygulamaları

Su yalıtım örtülerinin, ısı yalıtımının altında yer alması durumunda; beton çatı yüzeyinin temizlenmesi ve düzeltilmesinin ardından kuru durumda iken su yalıtım örtüleri serilmelidir. Isı yalıtım levhaları saçaklardan başlayarak mahyaya doğru su yalıtımı yapılmış beton yüzey üzerine, bitiş çıtalarına desteklenerek merteklere dik yönde şaşırtmalı ve boşluksuz olarak yerleştirilir. Isı yalıtım levhaları; baskı çıtaları yardımıyla, beton yüzeye özel tespit elemanları ile tutturulur. Sağlıklı havalandırma koşullarının sağlanması için baskı çıtalarının kalınlığı en az 4 cm olmalıdır. Baskı çıtalarına dik yönde kiremit tespit çıtaları, baskı çıtaları üzerine çivilenir ve kiremit çıtalarının üzerine kiremitler tutturularak veya baskı çıtalarının üzerine OSB levhaları tespit edilerek shingle montajı ile uygulama tamamlanır.

Su yalıtım örtülerinin, ısı yalıtımının üzerinde yer alması durumunda; ısı yalıtım levhaları, bitiş çıtasından başlayarak mahyaya doğru çatı tahtası veya OSB üzerine, merteklere dik yönde yerleştirilir. Levhaların binilerinin tam oturması ve/veya arada boşluk kalmaması sağlandıktan sonra baskı çıtaları, ısı yalıtım levhasının üzerinden

ÇATILARDA ISI YALITIMI

merteklere çakılır. Baskı çıtaları, ısı yalıtımı katmanı üzerinde bir havalandırma boşluğu meydana getirirler. Sağlıklı havalandırma koşullarının sağlanması için baskı çıtaları en az 4 cm kalınlıkta olmalıdır. Kiremit altı su yalıtım örtüleri saçak seviyesinden mahyaya doğru birbiri üzerine bindirilerek uygulanır. Baskı çıtalarına dik yönde kiremit tespit çıtaları, baskı çıtaları üzerine çivilenir. Kiremit çıtalarının üzerine kiremitler tutturularak uygulama tamamlanır.

Aynı detay ısı yalıtım malzemesinin üzerine, nefes alan su yalıtım örtülerinin serilmesi ve yeterli kalınlıkta (en az 4cm) baskı çıtalarının yerleştirilmesi ile elde edilen havalandırma boşluğuyla da uygulanabilir.

Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

• Isı yalıtımı, merteklerin üstüne, çatı tahtası üzerine veya mertek aralarına yerleştirilir. Böylece çatı altında ısıtılan kullanılabilir bir mekân oluşur. Mertek üzeri veya çatı üzeri uygulamalarda rijit levhalar, mertek arası uygulamalarda mineral yünler kullanılmalıdır.

• Isı yalıtımı, merteklerin üzerine veya çatı tahtası üzerine yapılıyorsa, levhalar arasında, mahyada ve duvar birleşimlerinde oluşabilecek derz ve boşluklar kapatılmalıdır.

• Isı yalıtımının mertek aralarına yerleştirilmesi durumunda, ısı yalıtım levhaları ile mertekler arasında boşluk kalmaması sağlanmalıdır. Merteklerin üzerinde de ısı yalıtımı kullanılarak, merteklerin ısı köprüsü olarak çalışması engellenmelidir. • Su yalıtım örtüsü iki farklı şekilde kullanılabilir. Isı yalıtım levhalarının altında veya havalandırma boşluğunun üzerinde buhar direnci yüksek su yalıtım örtüleri kullanılmalıdır. Isı yalıtım levhalarının üzerinde veya havalandırma boşluğunun altında kullanılacak su yalıtım örtüleri, buharı dışarı atan ancak suyu aşağıya geçirmeyen (nefes alan su yalıtım örtüsü Sd ≤ 0,02 m) türde olmalıdır. Doğrudan havalandırma boşluğu olmaksızın ısı yalıtımı üzerinde buhar direnci yüksek bir örtü kullanıldığında, içeriden dışarıya çıkmaya çalışan nemli hava su yalıtım örtüsü altında yoğuşmaya neden olur ve damlama yapabilir. Bu yanlış uygulamayı önlemek için ısı yalıtımı üzerinde nefes alan bir örtü kullanılmalıdır veya alttan buhar kesici uygulaması yapılmalıdır.

• Çatıyı delen tüm boru ve baca kenarları ısı köprüsü oluşturmayacak ve buhar geçişine izin vermeyecek şekilde yalıtılmalıdır.

2.A Isı Yalıtım Malzemeleri

Yalıtım malzemesinin mertek altına, arasına veya üstüne uygulanmasına göre farklı yalıtım malzemeleri kullanılabilir.

2.A.1 Mertek Altına Uygulanan Isı Yalıtım Levhaları

A) EPS Kompozit Isı Yalıtım Levhaları: TS 825’e uygun kalınlıkta ve TS 7316 EN 13163 standardına göre TSE belgeli, yanıcılık sınıfı B1 olan, en az 25 kg/m³ yoğunlukta, %10 deformasyonda basma mukavemeti en az 150 kPa bir yüzü alçı karton levha kaplamalı genleştirilmiş (ekspande) polistiren köpük levhalar. Yoğuşma tahkiki yapılarak buhar kesici kullanımına karar verilmelidir.

B) XPS Kompozit Isı Yalıtım Levhaları: TS 825’e uygun kalınlıkta ve TS 11989 EN 13164 standardına göre TSE belgeli, yanıcılık sınıfı B1 olan, %10 deformasyonda basma mukavemeti en az 100 kPa (C1 Sınıfı) bir yüzü alçı karton levha kaplamalı

ÇATILARDA ISI YALITIMI

ekstrüde polistiren köpük levhalar. Yoğuşma tahkiki sonucu, buhar kesici gerekli ise detayda uygulanmalıdır.

C) Taşyünü Kompozit Isı Yalıtım Levhaları: TS 825’e uygun kalınlıkta ve TS 901-1 EN 13162 standardına göre TSE belgeli, yanıcılık sınıfı A olan, en az 110 kg/m³ veya daha fazla yoğunlukta taşyünü levhalar. Sıcak tarafta (iç yüzeyinde) buhar kesici ile birlikte kullanılmalıdır.

2.A.2 Mertek Arasına Uygulanan Isı Yalıtım Levhaları

A) Taşyünü Isı Yalıtım Levhaları: TS 825’e uygun kalınlıkta ve TS 901-1 EN 13162 standardına göre TSE belgeli, yanıcılık sınıfı A olan, en az 50 kg/m³ yoğunlukta taşyünü levhalar. Sıcak tarafta (iç yüzeyinde) buhar kesici ile birlikte kullanılmalıdır.

B) Camyünü Isı Yalıtım Malzemeleri: TS 825’e uygun kalınlıkta ve TS 901-1 EN 13162 standardına göre TSE belgeli, yanıcılık sınıfı A olan, en az 22 kg/m³ yoğunlukta camyünü levhalar veya en az 14 kg/m³ yoğunlukta şilteler. Sıcak tarafta (iç yüzeyinde) buhar kesici ile birlikte kullanılmalıdır.

2.A.3 Mertek Üstüne Uygulanan Isı Yalıtım Levhaları

2.A.3.1. Çatı Tahtalı Konstrüksiyonlarda Isı Yalıtımı

A) EPS Isı Yalıtım Levhaları: TS 825’e uygun kalınlıkta ve TS 7316 EN 13163 standardına göre TSE belgeli, yanıcılık sınıfı B1 olan, en az 25 kg/m³ yoğunlukta, %10 deformasyonda basma mukavemeti en az 150 kPa genleştirilmiş (ekspande) polistiren köpük levhalar.

B) XPS Isı Yalıtım Levhaları: TS 825’e uygun kalınlıkta ve TS 11989 EN 13164 standardına göre TSE belgeli, yanıcılık sınıfı B1 olan, %10 deformasyonda basma mukavemeti en az 30kg/m³ yoğunlukta ve 200 kPa (C2 Sınıfı) ekstrüde polistiren köpük levhalar.

C) Taşyünü Isı Yalıtım Levhaları: TS 825’e uygun kalınlıkta ve TS 901-1 EN 13162 standardına göre TSE belgeli, yanıcılık sınıfı A olan, en az 150 kg/m³ yoğunlukta taşyünü levhalar.

2.A.3.2. Çatı Tahtasız Konstrüksiyonlarda Isı Yalıtımı

A) XPS Isı Yalıtım Levhaları: TS 825’e uygun kalınlıkta ve TS 11989 EN 13164 standardına göre TSE belgeli, yanıcılık sınıfı B1 olan, %10 deformasyonda basma mukavemeti, en az 30 kg/m³ ve mertek eksen aralığına bağlı olarak uygun kalınlıkta ve basma mukavemetinde (400 ve 500 kPa) seçilmelidir.

Çatı tahtasız uygulamalarda mertek aks aralığı, 4 cm kalınlığında XPS kullanılacaksa 40 cm, 5 cm kalınlığında kullanılacaksa 50 cm, 6 cm kalınlığında kullanılacaksa 60 cm olarak inşa edilmeli ve iki mertek arasında çizgi yük olarak orta eksende 150 kg yük taşıyabilmelidir.

ÇATILARDA ISI YALITIMI

3.) Yalıtımın Kalınlığı

Isı Yalıtım uygulamalarında yalıtım kalınlığı TS 825 standardına göre hesaplanacaktır. Bu hesaplama yapılırken dikkat edilmesi gereken hususlar aşağıda verilmektedir.

a.) Uygulama yapılacak detaydaki yapı bileşenleri içten dışa doğru hesaba girilecektir.

b.) Çatı seviyesinde yapılan uygulama detayında yer alan malzemelere ilişkin ısı iletkenlik değeri (λ)TS 825 standardının EK E bölümünden alınacaktır.

c.) Malzemelere ilişkin kalınlık bilgisi hesaplamaya metre (m) cinsinden dâhil edilecektir.

d.) Detayın ısı iletkenlik değeri(R) detayda kullanılan her bir malzeme için kalınlığın ısıl iletkenlik değerine bölünmesi ile bulunacak ve detaydaki tüm R değerleri toplanacaktır.

e.) Detayın toplam ısıl direnç değeri (R) tersi alınarak ısı geçirgenlik katsayısı (U) değeri hesaplanacaktır. U=1/R _toplam

f.) Yüzeysel ısı iletim dirençleri hazırlanan formlarda verilmektedir.

Yukarıda verilen ifadelere uygun olarak yapılmış bir örnek aşağıda verilmektedir.

Tablo 1. Örnek U Değeri Hesabı

U Değeri Hesabı:

Yapı Elemanları

Yapı

Elemanı

Kalınlığı

d (m)

Isıl İletkenlik Hesap Değeri

λ (W/mK)

Isı iletkenlik

Direnci

(R=d/ λ)

R (m²K/W)

CATI ARASI

KULLANILAN

EGİMLİ CATILAR

1/αi Yüzeysel Isıl İletim Katsayısı (iç)

----------

---------

0,130

AHŞAP KAPLAMA

0,02

0,2

0,100

ISI YALITIMI

0,06

0,04

1,500

CATI TAHTASI

0,1

0,13

0,769

SU YALITIMI

0,003

0,19

0,016

1/αd Yüzeysel Isıl İletim Katsayısı (dış)

----------

---------

0,040

Toplam R:

2,555

U (1/R):

0,391

4.Uygunluk Değerlendirme

TS 825 standardına göre yapılan hesaplamalarda bulunan uygulama kalınlıklarının yeterlilikleri farklı iklim bölgelerindeki U değerleri ile mukayese edilerek belirlenecektir. Buna göre hesaplanan U değerlerinin karşılaştırmalarının yapılacağı U duvar değerleri tablosu aşağıdaki gibidir.

Tablo2. İklim Bölgeleri U _tavan Değeri

İklim Bölgesi

U _tavan Değeri

1. İklim Bölgesi

0,45

2. İklim Bölgesi

0,40

3. İklim Bölgesi

0,30

4. İklim Bölgesi

0,25

İklim bölgelerine göre illerimizin durumunu gösteren Ek A tablosu aşağıda verilmektedir.

ÇATILARDA ISI YALITIMI

Eğik Çatı Uygulamaları için İZODER KONTROL FORMU:

Tarih: …/…/….

Proje Adı ve Adresi:

Uygulamada Kullanılan Ürünler ve Markaları:

1

2

3

4

5

U Değeri Hesabı:

Yapı Elemanları

Yapı

Elemanı

Kalınlığı

d (m)

Isıl İletkenlik Hesap Değeri

λ (W/mK)

Isı iletkenlik

Direnci

(R=d/ λ)

R (m²K/W)

Eğik Çatı

(Çatı arası

kullanılan)

1/αi Yüzeysel Isıl İletim Katsayısı (iç)

-

-

0,130

1/αd Yüzeysel Isıl İletim Katsayısı (dış)

-

-

0,040

Toplam R:

U (1/R):

Formu Hazırlayan (Yüklenici)

Krediyi Talep Eden (İşveren)

Ad Soyad / İMZA

Ad Soyad / İMZA

Bu bölüm İZODER tarafından doldurulacaktır.

Değerlendirme

Uygun

Uygun Değil

ÇATILARDA ISI YALITIMI